Dagverslag LMA Contactdag 2019

Iets voor half 10 kwamen op 10 oktober de eerste enthousiastelingen ons opzoeken bij het Oude Magazijn in Amersfoort. Al snel was het gezellig druk en begon iedereen met de voornaamste doelstelling van de LMA Contactdag; in contact komen met elkaar.

Na de eerste kop koffie heette dagvoorzitter Walter Klomp van Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) iedereen welkom. In zijn welkomstwoord lichte hij de belangrijkste risico’s rond afval uit:

• onvoldoende recycling, gezondheid risico’s
• dump in minder ontwikkelde landen
• criminaliteit

Thema’s waar voor alle aanwezigen kansen liggen. Om deze goed aan te kunnen pakken onderstreepte Walter nogmaals het belang van gezamenlijk capaciteit inzetten en wat daar voor nodig is: stapsgewijze aanpak = organiseren.

Elektronisch afval

Daarna was het de beurt aan Marcel Verweij (ILT) voor zijn presentatie over E-waste. Marcel begon meteen met zijn kernboodschap: 95 miljoen kilogram. Dit is de hoeveelheid die dit jaar extra moet worden ingezameld om aan de Europese en Nederlandse normen te voldoen. De elektronische keten is veel complexer dan een simpel circulair verhaal. Er is onder andere gekeken naar welke beperkingen er zijn voor een circulaire economie. Dit bleken er wel 45 te zijn. Deze zijn te groeperen in vier thema’s waarin oplossingen kunnen worden gezocht:

• nieuwe apparaten, meer circulair design en minder zorgwekkende stoffen
• beter inzameling gebruikte en afgedankte apparaten
• hoogwaardiger recycling met terugwinning hoogwaardige grondstoffen
• voorkomen dump E-waste in landen met een minder ontwikkelde verwerkings- en toezichtstructuur

Maar ook de oplossingen binnen deze thema’s bieden hun unieke uitdagingen.

Marcel wees ons er bijvoorbeeld op dat u bij alle grotere elektronicaketens u uw oude apparatuur kan inleveren en het belang van ketentoezicht. “Verzameling bij detaillisten is mooi voor de burger maar wat gebeurt er daarna met de ingeleverde spullen?”

Tactische Analyse E-waste

Na een korte pauze vertelde Tom Goes van de Nationale politie ons over de Tactische Analyse E-waste. Dit is begonnen als een verdieping op de LMA Quickscan. Hiervoor is een breed team opgezet die veel verschillende informatiebronnen tot hun beschikking heeft. Ook benadrukte Tom het belang van expertsessies. Er is veel gesproken met de mensen die in het veld komen. Het is van groot belang om te weten wat nu de belangrijke zaken zijn om in de gaten te houden.

Eén van de doelstelling van het project was om de E-waste keten in kaart te brengen. Wanneer je dat weet dan weet je ook waar je moet zoeken. “Cijfers zeggen ook niet alles, vertelt Tom ons,  maar als je ziet dat er 2 keer zoveel wordt geregistreerd dan er wordt gerecycled dan valt dat op. Kan best legitiem zijn maar als toezichthouder kan je dan wel vragen gaan stellen.” Eén van de grote uitdagingen was om de eigen belangen van de partners geen probleem maar juist een kracht te laten zijn voor de samenwerking. Juist door deze eigen belangen voelde men zich verbonden aan het project.

Inspectieview

Na de lunch gingen we verder met de Inspectieview voor informatiegestuurd toezicht van Ger de Boer (ILT). Inspectieview is een instrument voor gestructureerde gegevensuitwisseling. Hier is namelijk te zien waar andere handhavers ook inspecties uitvoeren. Non-compliancy in het ene domein is namelijk vaak een indicatie voor non-compliancy in een andere. Inspectieview wordt ook gebruikt om “de witte vlekken” in kaart te brengen. Waar komt niemand voor inspectie? Al dit delen van informatie brengt natuurlijk ook bepaalde problemen met zich mee. Is het wel AVG proof? Inspectieview is zo ingesteld dat het wel laat zien dat er iets is vastgesteld maar niet wat wanneer daar geen afspraken over zijn of geen gezag voor is.

Discussie samenwerking ervaringen

Na een korte pauze gingen wij verder met een gezamenlijke discussie over ervaring met samenwerkingen en welke obstakels hier soms bij werden ondervonden. Een van de voorbeelden kwam bij RUD Zuid-Limburg vandaan. Hier werden met verschillende partners in het vrije veld controles gedaan bij bedrijven. Soms door letterlijk in de struiken te gaan liggen en een paar uur te observeren. De resultaten werden dan in een bestuurlijk pre-weeg document samengevat en een stuurgroep nam de beslissing welke actie werd ondernomen. Vaak werd er dan met 5 a 6 personen van verschillende diensten tegelijk een inspectie uitgevoerd. Zelfs de geïnspecteerde bedrijven zelf waren hierover te spreken omdat iedereen dezelfde behandeling kreeg. De sleutel tot succes was dat er heel gemotiveerde mensen op de werkvloer waren en dat het Openbaar Ministerie goed mee was.

Conclusie

De slotconclusie van de dag luidde dat het belangrijk is om met creatieve ideeën te komen en de regie te pakken.